Lumbrical shift sendromu, avuç içinde yer alan lumbrical parmak kaslarının parmak tendonlarıyla zıt yönde gerilime maruz kalması sonucu yaralanmasıyla oluşur.
Başta tırmanışçılar olmak üzere çeşitli sporcu ve meslek grupları lumbrikal kas yırtığı açısından risk grubu içindedirler.
Bu yazıda tırmanış sporcuları özelinde lumbrical kas sakatlıklarını ve sıklıkla bu sakatlığa yol açan iki parmak ve mono tutuşları ele alacağız.
Lumbrical Kas Anatomisi ve Fonksiyonu
Lumbrical kaslar avuç içerisinde yer alan, kök parmak eklemini (MCP) bükerken orta (PIP) ve uç (DIP) parmak eklemlerini açmaya yardımcı olan küçük kaslardır.
Lumbrical kaslar parmak fleksör kaslarından FDP’nin (flexor digitorum profundus) tendonundan başlar ve kök parmak boğumuna yapışır.
İşaret ve orta parmağın lumbrical kasları tek tendondan köken alırken, yüzük ve serçe parmağın lumbrical kasları komşu iki tendondan köken alır. Bu detay sakatlanma mekanizması açısından önemli olduğu için şimdilik aklımızda tutalım.
Parmak Sakatlıkları ve Asimetrik Gerilim
Her parmağın kendine ait fleksör tendonları olsa da bu tendonlar aynı kas gövdesinden köken alırlar. Dolayısıyla fonksiyonel açıdan farklı parmakların hareketi birbirine bağımlıdır.
Parmaklar izole biçimde hareket ettirilebilir ancak bu hareket diğer parmak ve tendonların bulunduğu pozisyonun izin verdiği miktarla sınırlıdır.
Bu nedenle bir parmak bükülme yönünde kuvvet uygularken diğer parmaklar açılma yönüne gerilime uğrarsa sakatlık gelişebilir. Tırmanışta parmakların yük altındayken asimetrik biçimde açılması bu nedenle tehlikelidir.
Tırmanışçılarda Lumbrical Shift Sendromu Nasıl Gelişir ?
Tırmanışta sıklıkla kullanılan mono ve iki parmak cep tutuşları lumbrical shift sendromunun en sık geliştiği tutuşlardır.
Hatırlayacağımız üzere lumbrical kaslar derin parmak fleksör kasından (FDP) köken alan ve kök parmak eklemini büken kaslardır.
Delikli tutamaklarda iki parmak kısmen ya da tamamen açık iken (half crimp veya open hand pozisyonunda) diğer parmaklar daha fazla kuvvet üretmek üzere tamamen kapatılmaya çalışılır.
Bu durum FDP tendonlarının ve bu tendona yapışan lumbrical kasın zıt yönde kaymaya çalışmasına ve aşırı yükte kasın yaralanmasına yol açar. Ek olarak FDP tendonları da yaralanabilir.
Lumbrical Shift Sendromu semptomları
Bu sakatlık ani geliştiği ve kas yaralanması içerdiği için avuç içinde akut ağrı, ödem ve kanamaya bağlı morluk gibi semptomlar ortaya çıkar. Tendon yaralanması eşlik ediyorsa kola yayılan ağrı görülebilir. Ağrı çoğunlukla elin günlük kullanımını etkileyecek miktardadır. Yaralanmanın ciddiyetine göre parmağı tam açmak veya kapatmak ağrı nedeniyle ilk dönemde mümkün olmayabilir.
Bununla birlikte parmağı kök ekleminden bükmek suretiyle kuvvet uygulamak (MCP fleksiyonu) avuç içinde ağrıya yol açar. Tırmanışta open hand ve pinch tutuşlarda ağrı görülür. Buna karşın parmağın kök eklemini (MCP) bükmeden yapılan half crimp tutuşta kuvvet uygulandığında çoğunlukla ağrı görülmez.
Lumbrical Shift Sendromu Tedavisi
Diğer parmak tendon sakatlıklarında olduğu gibi lumbrical shift sendromu rehabilitasyonunda da ağrı yönetimi, mobilitenin geri kazanılması ve kademeli yükleme ile dokunun yük toleransının arttırılması süreçleri izlenir.
Sakatlığın derecesine göre 7-10 gün ağrılı hareketlerden kaçınmak ve yaralı kası gerilime uğratmayan pozisyonlarda mobilite çalışmaları yapmak gerekir. İlerleyen haftalarda ağrının oluştuğu pozisyonlarda, ağrıyı arttırmayacak miktarda yükleme çalışmalarına geçilir.
Crimp ve pinch blokları parmaklar için kontrollü yükleme çalışmaları için oldukça faydalı araçlardır. Doku toleransına göre 1-2 kg’dan başlayan küçük yüklerle spesifik tutuşlarda (open hand, half crimp, pinch vb.) yükleme yapılır ve iyileşme süreci ilerledikçe yük arttırılır.
Ağrı büyük ölçüde ortadan kalktıktan ve sağ-sol elin yük kapasitesi birbirine yaklaştıktan sonra ise kademeli şekilde fingerboard antrenmanları ile sakatlanan elin yük toleransı eski düzeyine ve üstüne çıkarılmaya çalışılır.
Süreçte yük ve antrenman yönetiminin iyi yapılması gerekir. Gereğinden düşük yükler iyileşme kalitesini azaltıp süreci uzatırken aşırı yüklenme ise tekrar sakatlığa yol açar. Bu nedenle rehabilitasyon sürecinizle ilgili tırmanış sakatlıkları üzerine deneyimli bir fizyoterapistten danışmanlık almanız yerinde olacaktır.
Tırmanışta Delikli Tutamaklarda Doğru Tutuş
Delikli tutamaklar (mono, iki parmak cep tutuşlar) tırmanışın zorluk derecesi arttıkça karşınıza çıkabilecek tutuşlardır. Sakatlık riski görece fazla olan bu tutamaklar; parmak başına daha fazla kuvvet üretimi gerektirdiği için ön hazırlık olarak parmak kuvvet antrenmanları gerektirir.
Delikli tutamaklarda en sık yapılan hata, yeterli parmak kuvveti ve dayanıklılığına ulaşmadan rotaya girmek ve kuvvet eksiğini diğer parmaklardan destek alarak kapatmaya çalışmaktır. Tutamaktaki parmakların kuvveti yetmediğinde diğer parmakları tamamen kapatmaya çalışır ve asimetrik gerilim üretirsiniz.
Bu tutamaklarda sakatlıktan korunmak için boşta olan parmakların kök parmak ekleminin (MCP eklem) düz pozisyonda olması gerekir.
Örneğin orta ve yüzük parmakla tutulan delikli bir tutamakta, işaret ve serçe parmakların kök eklemleri ekstansiyonda olmalıdır.
Parmak seçimi de delikli tutamaklarda güvende kalmak için önemli bir faktördür. Her tırmanışçının tendon anatomisine göre tercih ettiği bir tutuş olsa da yüzük parmağın lumbrical kası iki komşu tendondan köken aldığı için asimetrik gerilim açısından daha fazla risk altındadır.
Bu nedenle hem tek tendondan köken alan lumbrical kası olan, hem de daha fazla kuvvet üretebilen işaret ve yüzük parmak kullanımı; bu tutuşta rahat hisseden tırmanışçılar tarafından tercih edilebilir. Ancak MCP eklemin düz pozisyonda kalması prensibi hala geçerlidir.
Sakatlıklarınızla Aylarınızı Harcamayın !
Bir sporcu olarak her ne kadar antrenman ve sakatlıklar üzerine bilginiz spor yapmayanlara göre fazla olsa da konu kendi sakatlık sürecinizi yönetmeye geldiğinde sıklıkla hataya düşmeniz mümkün.
Eksik teşhis, yanlış antrenman ve yanlış dozaj gibi hatalar iyileşme sürecini ıskalamanıza ve sakatlığınızın kronikleşmesine yol açmış olabilir. Bu hataları geriye dönük anlamak ve doğru yola girmek için profesyonel destek alabilirsiniz.
Sakatlığınızla ilgili profesyonel destek almak için İletişim sayfası üzerinden bize ulaşabilirsiniz.
